Prędzej czy później zdarzy się, że będziesz musiał rozstać się ze swoim pracownikiem. Rozwiązanie umowy o pracę nie musi zmienić się w nieprzyjemne doświadczenie.
Najczęściej pracownik i pracodawca rozstają się na mocy porozumienia stron. Wtedy pracodawca i pracownik ustalają zasady odejścia tego drugiego z firmy.
Możliwe są też inne rozwiązania. Jedna ze stron oświadcza wolę rozwiązania współpracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia) oraz z upływem czasu, na który umowa była zawarta.
Spis Treści
Rozwiązanie umowy o pracę – zasady
Wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy powinno być złożone na piśmie. To obowiązuje zarówno szefa firmy jak i jego pracownika.
Dodatkowo, pracodawca powinien zapisać w oświadczeniu dlaczego wypowiedział/rozwiązał umowę oraz przekazać informację o przysługującym prawie do odwołania do sądu pracy.
Informacja o powodach rozwiązania umowy powinna być konkretna i rzeczywista.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron
Zakończenie pracy w tym trybie wymaga zgody obu stron. Właściciel biznesu i pracownik spisuję porozumienie z dowolną datę rozwiązania umowy o pracę.
Kluczowej jest tu słowo „porozumienie”. Bez współpracy stron nie ma mowy o rozwiązaniu pracy w takim trybie.
Umowę o pracę można rozwiązać za porozumienie w dowolnej chwili, nawet jeśli pracownik jest na urlopie czy zwolnieniu lekarskim.
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem
Pracownik i pracodawca mogą wypowiedzieć umowę o pracę.
Strona, które chce w ten sposób zakończyć współpracę powinna przygotować odpowiednie pismo. Warto pamiętać, że wypowiedzenie jest czynnością jednostronną. Odmowa jego przyjęcia nie ma znaczenia prawnego.
Prawo chroni pracownika przed niektórymi sytuacjami związanymi z wypowiedzeniem umowy o pracę.
Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy gdy jego pracownik jest np. na urlopie lub na zwolnieniu lekarskim (czy podczas innej usprawiedliwionej nieobecności w zakładzie pracy).
Wypowiedzenia nie można też wręczyć jeśli nie upłynął jeszcze czas uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Chroniony jest również pracownik, który ma mniej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego.
Wypowiedzenie i czas jego trwania
Jakie są okresy wypowiedzenia?
To zależy od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy (w sumie, bez względu na rodzaj umowy i ewentualne przerwy):
- 2 tygodnie – pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy
- 1 miesiąc – pracownik pracował co najmniej 6 miesięcy
- 3 miesiące – pracownik był zatrudniony przynajmniej 3 lata.
Obie strony mogą uzgodnić krótszy czas wypowiedzenia. Pracodawca może też zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do końca wypowiedzenia (nadal wypłaca mu pensję).
Dzieję się tak, kiedy np. pracownik znalazł nową pracę lub porzuca etat i otwiera działalność gospodarczą, a pracodawca postanowił pójść mu na rękę.
Pracodawca ma prawo skrócić 3 miesięczny okres wypowiedzenia – maksymalnie do 1 miesiąca – jeśli wypowiedzenie wynika z upadłości lub likwidacji firmy. Pracownik otrzymuje wtedy odszkodowanie o równowartości pensji za pozostały czas wypowiedzenia.
W przypadku umowy zawartej na okres próbny, wypowiedzenie wynosi 3 dni (okres próbny nie przekracza 2 tygodni); 1 tydzień (okres próbny dłuższy niż 2 tygodnie) lub 2 tygodnie (przy trzymiesięcznym okresie próbnym).
Warto pamiętać, że jeśli okres wypowiedzenia przekracza 2 tygodnie, to pracownik ma prawo do 2-3 dni wolnych, przeznaczonych na poszukiwanie nowej posady. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy sam rozwiązał umowę o pracę za wypowiedzeniem.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
Taka sytuacja jest możliwa z winy pracownika lub pracodawcy.
Pracodawca rozwiązuje umowę bez wypowiedzenia kiedy:
- doszło do ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych
- pracownik popełni przestępstwo uniemożliwiające dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku
- z winy pracownika utracił on uprawnienia konieczne do pracy na danym stanowisku
Pracodawca nie może tak rozwiązać umowy jeśli minął miesiąc od pozyskania wiadomości o sytuacji uzasadniającej takie działanie.
Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia jeśli:
- ma orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie (pracodawca nie przeniósł go na inne stanowisko)
- pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika, dobrym przykładem jest brak zapłaty za pracę
