Podejmowanie decyzji – sekrety, jak robić to z głową

Podejmowanie decyzji, oczywiście możliwie celnych, to super moc każdego przedsiębiorcy (i nie tylko). Poznaj podstawowe zasady, które ułatwią ci wybór odpowiednich działań.

Wziąć dodatkowy kredyt czy nie (nikt nie lubi myśleć o sobie „jestem zadłużony„)? Założyć działalność gospodarczą czy pozostać na etacie?  Przyjąć ofertę inwestora, a może poczekać na lepszą propozycję? Który pomysł na biznes wybrać?

Takich pytań każdy z nas stawia sobie mnóstwo. Niestety nie jesteśmy jasnowidzami.

Nie możemy spojrzeć w przyszłość i bogaci w wiedzę wybrać najlepszą decyzję. Jednak nie jesteśmy też skazani na rzut monetą i wybór na ślepo.

Podejmowanie decyzji i jak robić to z głową

Wskazówki, jak podejmować decyzje, znajdziemy w książce Charlesa Duhigga „Mądrzej, szybciej, lepiej”.

Podstawa, to umiejętność myślenia probabilistycznego.

„Wyobraź sobie kilka wariantów przyszłości, a potem spróbuj określić, które z nich są najbardziej prawdopodobne – i dlaczego” – radzi Duhigg.

To fundament podejmowania decyzji. Spójrzmy na szczegóły.

Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności – proste wyzwania

Przykład Duhigga: żona proponuje niespodziewanie wspólne wyjście na obiad. Przyjąć zaproszenie czy dokończyć pracę?

W takim przypadku (drobny wybór z życia codziennego) potencjalne scenariusze przyszłości mogą wyglądać tak:

• obiad trwa godzinę, wracasz zadowolony i odprężony
• obiad trwa dłużej, omawiasz z żoną logistykę rodzinną (np. problem z kim zostawić w weekend dziecko), wracasz zmęczony i bez ochoty na kontynuowanie pracy

„Wyobrażenie sobie różnych wersji przyszłości pomogło mi sprawić, by przyszłość przebiegła po mojej myśli, gdy wariant stał się rzeczywistością” – pisze Charles Duhigg

Możesz zrobić tak: wybrać restaurację blisko domu (szybko wrócisz do pracy), a kiedy pojawi się problem opieki nad dzieckiem, poprosić o przełożenie tej rozmowy na późniejszy wieczór.

Dzięki przemyśleniu alternatywnych scenariuszy miałeś gotowe zalążki dobrych decyzji.

Podejmowanie decyzji – skomplikowane sytuacje

Podobne zasady obowiązują przy bardziej złożonych decyzjach, ale trzeba też nieco więcej pogłówkować.

Duhigg dostał propozycję napisania scenariusza do programu. Traf chciał, że był właśnie w połowie pisania książki.

Zgodzić się czy nie? Z jednej strony miał perspektywę wydłużenia prac nad książką. Z drugiej: ciekawe opcje i korzyści na przyszłość…

Najbardziej prawdopodobne scenariusze:

1. poświęca dużo czasu, a program okazuje się bezwartościowy
2. przeznaczy dużo czas, program jest hitem
3. poświęca trochę czas, program nie odnosi sukcesu
4. „wyda” trochę czasu, program jest przebojem

Który z tych wariantów ma największe szanse na realizację? Trudne pytanie. Pisarz skonsultował się z przyjaciółmi z telewizji. Dzięki temu określił prawdopodobieństwo każdego scenariusza.

Wariant nr 1 – 45 proc. (dużo czasu, który często idzie na marne)

Wariant nr 2 – 5 proc. (często program nie jest hitem, ale bywa, że odnosi sukces)

Wariant nr 3 – 45 proc. (przy dobrym zaplanowaniu i organizacji pracy, przeznaczy na pisanie tyle ile postanowił)

Wariant nr 4 – 5 proc. (zawsze jest na to jakaś szansa…)

Jednym zdaniem: szanse na porażkę są spore, jednak jeśli inwestycja czasowa nie będzie zbyt duża, to i strata nie okaże się bolesna.

Duhigg wziął pod uwagę jeszcze inne czynniki.

Bez względu na powodzenie programu, napewno przy okazji czegoś się nauczy.

I tak się stało. Zanagażowanie czasowe nie było duże – w sumie dwa tygodnie – a dodatkowe korzyści przekroczyły jego najśmielsze oczekiwania.

Najważniejsze jednak, że decyzję podjąłem w sposób przemyślany. Nie rzuciłem się spontanicznie i na ślepo na ten projekt, ale rozważyłem kilka scenariuszy, a nawet zrobiłem rozpiskę kilku celów gigantów i kilku SMART – autor podkreśla, że dzięki temu potrafił zarządzać swoim zaangażowaniem.

Podejmowanie decyzji (optymalnych) polega zatem na:

• wyobrażeniu sobie kilku scenariuszy, także sprzecznych
• zebraniu doświadczeń innych osób
• patrzeniu z różnych perspektyw
• analizowaniu cudzych wyborów

Im więcej informacji, tym większa szansa na określenie, który ze scenariuszy ma największą szansę powodzenia.